Bu hafta yükseleni Yengeç olan Koçlar için çok şanslı bir geçiş olacak. Venüsle komşu açı yapan Uranüs, benim bu olayda ne işim var deyip kendi etrafında dönmeye devam edecek.… Çünkü konumuzla hiç alakası yok.
İnsanoğlunun varlığının başından beri kimi zaman tapındığı kimi zaman felaket alameti olarak gördüğü ama her daim odağında olan bir konuya değineceğiz. Yıldızlar ve bize anlatmak istedikleri. (aslında bir şey anlattıkları yok kendi hallerinde dönüyorlar orada işte)
Şehir hayatının ışık karmaşası ve bizim zamansızlığımız, başımızın üzerinde dönüp duran bu muhteşemliğe durup da bakmak için bir mola vermemizi bile engelliyor çoğu zaman. Bir düşünün en son ne zaman vakit ayırıp uzun uzun yıldızları seyrettiniz? Gerçi bu seyrin en önemli engellerinden biri de şehir içindeki ışık kirliliği.
Işık kirliliği, gece yıldızları görebilmemiz için en büyük engeli oluşturuyor. Amatör Astronomlar bu kirliliği daha doğrusu yıldızların görünürlüğünü ölçmek için Bortle Ölçeği isminde bir ölçeklendirme birimi kullanıyor. Bu ölçek yıldızların görünürlüğünü 1 ile 9 arasında sınıflandırıyor. 1 zifiri karanlık bölgeleri, 9 ise tümüyle şehir içinde olan aydınlık bölgeleri gösteriyor. Özellikle gökyüzü fotoğrafçılığına merak salanları yakından ilgilendiriyor bu ölçek.
Kamp yapanlar iyi bilirler. Geceyi doğada geçirmenin en tarifsiz ve bir o kadar da ürpertici yani yıldızların altında kalmaktır. Tarifsizdir çünkü üzerimize serilen galaksimizin ışık oyunlarında ne hissettiğimizi çözemeyiz. Ürperticidir çünkü içten içe, sürüklendiğimiz bu uzay boşluğundaki anlamımızı sorgularız.
Tam da bu boşluğu sorgularken, yanınızda olan arkadaşlarınız olsun, sevgiliniz olsun, işaret parmağınızı sallayarak hava atabilmeniz için karanlık bir gecede gökyüzüden görülebilen en parlak yıldızları yazdık.
Sirius Yıldızı
Gece gökyüzünün en parlak yıldızıdır. Çok parlak olduğundan çıplak gözle rahatlıkla görülür ve bu parlaklık çok yakın algısı yaratır. Güneşe 8.47 ışık yılı mesafededir. Sirius, ikinci parlak yıldız olan Canopus’tan iki kat daha parlaktır. Aslında tek yıldız değildir. Sirius A ve Sirius B olarak ikili yıldızlardır. Büyük Köpek Takımyıldızı’nda yer aldığı için ‘’köpek yıldızı’ olarak da bilinir.
Canopus
Karina Takımyıldızının alfa yıldızıdır. Sirius’tan sonra gökyüzündeki en parlak ikinci yıldızdır. Güneşten 10.000 kat daha parlaktır. Canopus, bir güney yarım küre yıldızıdır ve güney yarım kürede yön bulmak için kullanılır. Güneşe 309,8 ışık yılı uzaklıktadır.
Arcturus
Çoban Takımyıldızının alfa yıldızıdır. Gece gökyüzündeki en parlak üçüncü yıldızdır. Parlaklığının sebebi, güneşe yaklaşık 36.5 ışık yılı uzaklıkta ve dev yıldız olmasından da kaynaklanmaktadır. Turuncu bir dev yıldız olan Arcturus, güneşin 20 katı büyüklüğünde olup, 180 daha fazla enerji yayar.
Vega
Lir Takımyıldızının alfa yıldızı olan Vega, güneşe 25,3 ışık yılı uzaklıktadır ve güneşten yaklaşık 2.1 kat daha fazla olan kütlesiyle bir anakol yıldızıdır. Güneşten sonra fotoğrafı çekilen 2. yıldızdır. Gökyüzünün en parlak dördüncü yıldızıdır.
Capella
Arabacı Takımyıldızının birbirinin çevresinde dönen ikili ikiz alfa yıldızlardır (dörtlü sistem). Gece gökyüzündeki en parlak beşinci yıldızdır. Güneşten 2,5 kat daha büyük ve güneşe 42,9 ışık yılı uzaklıktadır. Arapça adı Ayyuk’tur. Ayyuka çıkmak deyimi bu yıldızdan gelmektedir. Beşinci parlak yıldızdır.
Rigel
Orion Takımyıldızının (Avcı Takımyıldızı) beta yıldızıdır. Aslında alfa yıldız olması gerekirken aynı takımın bir diğer parlak devi Betelgeuse 19. yüzyılda daha parlak olduğundan betalığa atanmıştır. Bize 860 ışık yılı mesafededir. Güneşten 18 - 24 kat daha büyük ve 61,500 - 363,000 kat daha parlaktır. Gökyüzündeki altıncı parlak yıldızdır.
Procyon
Küçük Köpek Takımyıldızının alfa yıldızıdır. Güneş’in 1.4 katı büyüklüğe sahip ve F tipinde bir yıldız olarak bilinir. Güneş’ten yedi kat daha parlaktır. 11,4 ışık yılı uzaklığıyla, en yakın komşu sistemlerimizden birinin içindedir. Yedinci parlak yıldızdır.
Achernar
Irmak Takımyıldızının alfa yıldızıdır. Gece gökyüzünde gördüğümüz en parlak yıldızlardan birisidir ve görünen yıldızlar sıralamasında sekizinci sırada yer alır. Güneşten 6-8 kat daha büyüktür. Archenar’ı özel kılan aşırı yüksek dönme hızından dolayı şeklinin eksenine dik olacak şekilde elips olmasıdır.
Betelgeuse
Orion Takımyıldızının ikinci parlak yıldızı olan Betelgeuse, güneşten 15 kat daha büyük bir kızıl devdir. Yıldız olarak yakıtını tüketmek üzere olan Betelgeuse’ın yakın zamanlarda patlayarak bir süpernovaya dönmesi beklenmektedir. Dokuzuncu parlak yıldızdır.
Beni çıplak gözle bakmak kesmez daha yakından bakmak istiyorum derseniz eğer kamperest.com’da teleskop sayfasını ziyaret edebilirisiniz.
Ayrıca; Skymap gibi uygulamalardan, telefonunuzu gökyüzüne tutarak gökyüzündeki yıldızları ve bilgilerini görebilirsiniz.