Atalarımızın doğada yaşam sanatı, günümüz akıllı giyim teknolojisiyle şekillenen katmanlama yöntemine de öncülük eder. Katman-katman giyinmek, yüzyıllar önce uygulanmış ve rüştünü ispat etmiş en verimli outdoor giyim tarzıdır.
Katmanlama Nasıl Yapılır:
Katmanlamayı daha iyi anlamak için, her katmanın işlevini bilmek gerekir.
- İç Katman (Termal İçlik): Nem transferini sağlayan katmandır
- Orta Katman: Isı yalıtımını yerine getiren katman.
- Dış Katman: Yağmur ve rüzgar korumasını sunan dış kabuk.
Bazen her üç tabaka aynı anda giyilmeyecek olsa bile açık havaya çıktığımızda hepsini yanımıza almakta fayda vardır. Unutmayın, ısındıkça dış katmanları çıkartabilirsiniz. Ancak üşürseniz yanınızda olmayan katmanlardan faydalanamazsınız.
Termal İçlik: Nem Transferi
Kış ayları bile olsa cildimiz terler. İçliğin asıl görevi de terleme sonucu oluşan nemi teninizden uzaklaştırmasıdır. Serin ya da soğuk havalarda, teninizi kuru tutmak için uzun iç çamaşırlarına gerek duyulur. Bu çok önemlidir; çünkü nem, vücudunuzdan ısı alarak sürekli buharlaşma eğilimindedir. Eğer nem cildinizden uzaklaştırılmazsa sizi üşütür ve hipotermiye varan kötü sonuçlar doğurabilir.
İç Katman Malzemeleri: Polyester ve naylon benzeri sentetik kumaşlardan, merinos yünü veya ipek kumaşlara varan geniş bir yelpazede kumaş seçenekleri mevcuttur. Hepsi için nem transferi ve kuru tutmada küçük farklılıklar vardır. Ancak istenmeyen kokuların sinmesi ve dayanıklılık açısından kişisel tercihler değişkenlik arz eder. İç katman malzemelerinin ayrıntılı incelemesi için Termal İçlik Seçimi yazımızı okuyun.
İçlik Ağırlıkları: Seçenekler tanıdıktır; hafif, orta ve ağır. Ancak bazı markalarda “ultra ince” veya “ultra kalın” gibi terimler de görebilirsiniz. Doğal olarak daha kalın (daha ağır) kumaşlar sizi daha sıcak tutar. Fakat unutmayın, bu esasen içliğin temek görevi değildir.
Ilık Havalarda İç Katman: İçlikler sıcaklar arttıkça hoş olmayabilir. Ancak kuru bir cilde sahip olmak açık havada giyinmenin altın kuralıdır. Nemli ve hatta ıslak bir ten hiç kimsenin hoşuna gitmeyecektir.
Bazı Diğer İç Katman Önerileri:
- Sıcak havalar için tasarlanan bazı t-shirt modelleri, nem transferi sağlayarak buharlaşmayı kolaylaştırır. Bu tür modeller, her ne kadar içlik olarak satılmıyor olsa da çok soğuk olmayan havalarda iç katman görevini başarıyla yerine getirirler.
- İç çamaşırları, boxer ve sutyenler de nem transferi de sağlamalıdır. Kışın içliğin içine giyilse bile aynı kural geçerlidir.
- Pamuklu kumaşlar, nemi içinde tutar ve bir zaman sonra sizi üşütür. Kışın asla pamuklu içlik kullanmayın. Ancak yaz için durum tam tersidir.
- Gelişmekte olan kumaş teknolojileri, seramik parçacıkları emdirilen yün gibi, iç katman giysileri olarak cildinizi tam anlamıyla kuru tutar.
Orta Katman: Isı Yalıtımı
Görevi sıcak tutmak olan asıl kabuk orta katmandır. Bu yalıtım katmanı, vücudunuzdan yayılan ısıyı muhafaza eder. Böylece daha verimli bir şekilde ısıyı tutarak, daha sıcak olmanızı sağlar.
Orta Katman Malzemeleri: İçliklerde olduğu gibi, hem sentetik hem de doğal olarak geniş bir seçenek yelpazesi mevcuttur. Genel olarak, daha kalın (veya daha kabarık) daha sıcaktır, ancak yalıtım malzemesinin verimliliği de önemlidir. Aşağıda bazı yaygın orta tabaka malzemeleri yazılıdır, ancak yün ve yün karışımı orta katmanlar benzeri seçenekler de mevcuttur.
Başlıca Orta Katman Çeşitleri:
Polar: Hafif, orta ve ağır seçeneklere sahip kumaşlar (bazen 100, 200 ve 300 ağırlık olarak da anılır) mevcuttur. Polar kumaş nemli hale gelirse ısınır ve ısındıkça çok hızlı kurur. Ayrıca iyi nefes alır, bu yüzden içinde aşırı ısınma ihtimalini de azaltır.
Nefes alabilirlik iyi bir özellik olsa da rüzgârın içinize işlemesi kaçınılmazdır. İşte bu yüzden, sadece bir polar orta tabaka giyecekseniz yanınızda bir kabuk katman kıyafetine sahip olmanız gerekir.
Kaz Tüyü Montlar: Kolay katlanabilir olduğu için yüksek oranda sıkıştırılabilir. Hafiftirler, ancak hafif olmalarına kıyasla diğer herhangi bir yalıtım malzemesinden daha fazla sıcaklık sağlarlar. Kaz tüyü verimi, dolum gücüyle (450'den 900'e kadar) ölçülür. Dış katmanla birlikte giyildiklerinde, az da olsa su ve rüzgar direncine katkı sunarlar. Dezavantajları, nemli olduklarında yalıtım gücünü yitirmeleridir.
Sentetik Yalıtımlı Montlar: Sentetik yalıtımlar, kaz tüyü standartlarında yalıtım verimliliğine her geçen yıl biraz daha yaklaşmaktalar. Hatta kaz tüyü gibi yüksek oranda sıkıştırılamasalar da ısı yalıtımı yönünden aynı kaliteyi yakalamış modeller de mevcuttur. Ayrıca ıslak veya nemli olduklarında yalıtım becerilerini koruyabilmeleri avantajlı yönleridir.
Daha fazla ayrıntı için, Yalıtımlı Dış Giyim Nasıl Seçilir ve Kaz Tüyü ve Sentetik Mücadelesi: Hangi Yalıtım Sizin İçin Daha Doğru yazılarını okuyabilirsiniz.
Dış Katman: Yağmur ve Rüzgar Koruması
Dış katman (veya kabuk tabakası) rüzgar, yağmur ve kardan korumak için tasarlanmıştır. Kabuklar pahalı dağcılık montlarından basit rüzgar geçirmez yağmurluk modellerine kadar çeşitlilik arz ederler. Çoğu, en azından bir miktar terlemenin dışarı atılmasına imkan sunar. Hemen hemen hepsi yağmurun su damlaları halinde kumaş üzerinde akıp gitmesi için dayanıklı su itici (DWR) ile işlenir.
Dış katmanınız fırtınalı havalarda önemli bir unsurdur, çünkü eğer rüzgar ve su iç katmanlara nüfuz ederse, sizi ciddi şekilde üşütebilir. Su ve rüzgar geçirmezlik hakkında daha fazla bilgi almak için Su Geçirmez Mont Nedir, Nasıl Kuru Tutar adlı yazımıza göz atabilirsiniz.
Bazı Dış Katman Kombinasyonları:
Su geçirmez / nefes alabilen katmanlar: En fonksiyonel ve en pahalı su geçirmez mont seçeneğidir. Bu tip bir kabuk, en mükemmel kombinasyon için en iyi seçimdir. Genellikle, daha yüksek fiyatlı dış katmanlar daha dayanıklı olmalarının yanında, çok daha kuru tutarlar.
Suya dayanıklı / nefes alabilen kabuklar: Bunlar, çiseleyen, havadar koşullara ve yüksek aktivite seviyelerine daha uygundur. Su geçirmez / nefes alabilen montlara göre daha ekonomik olan bu ürünler, genellikle hafif rüzgar ve hafif yağmura geçit vermeyen sıkı dokunmuş naylon veya polyester kumaşlardan üretilir.
Daha fazla ayrıntı için, Yağmurluk Nasıl Seçilir yazımıza göz atabilirsiniz.
Yumuşak kabuklar (Soft Shell): Bunlar nefes alabilirliği vurgular. Çoğu hareketli aktivite esnasında daha fazla konfor için esnek kumaş veya kumaş parçaları içerir. Birçoğu hafif yağmur ve rüzgar korumasını hafif bir yalıtımla birleştirir, böylece iki katmanı tek bir cekette birleştirir.
Su geçirmez / solunmayan katmanlar: Aşırı yağmurlu günlerde, ıslanmanın kaçınılmaz olduğu aktiviteler (ör. Balık avı) için idealdir. Bunlar tipik olarak su ve rüzgar geçirmez naylon kaplamadan yapılır. Kendiniz giyerken de göreceksinizdir, muhtemelen alttaki katmanlarınızı terleme ile ıslatacaksınızdır.
Soğuk, Yağmurlu ve Sıcak Hava Katmanlama Örnekleri
Belirli hava koşulları için nasıl giyilmesi gerektiği hakkında sıkça soru sorulur. Bunun yanında, yalnızca hava durumuna dayalı önerilere ilaveten, efor seviyesi ve kişisel metabolizma gibi önemli hususları da dikkate almalısınız. Aşağıdaki örnekler, özellikle sıcak veya soğukta koşmadan, orta düzey bir yarım günlük yürüyüşe giden kişiler içindir:
Soğuk hava katmanları:
Orta kalınlıkta polyester üst ve alt içlik; sentetik yalıtımlı bir mont; orta kalınlıkta polar mont; su geçirmez / nefes alan yağmurluk ve outdoor pantolon.
Yağmurlu hava katmanları (soğuk havalar):
Hafif polyester üst ve alt içlik; hafif polar mont; sentetik yürüyüş pantolonu. Hafif su geçirmez / nefes alabilen yağmurluk (bol miktarda havalandırmalı).
Sıcak hava katmanları:
Polyester iç çamaşırı ve kısa kollu sentetik t-shirt; şort olabilen naylon yürüyüş pantolonu; hafif rüzgarlık.
Yukarıdaki katmanlar için gerçekten onlarca alternatif ve seçenek mevcuttur. İşin sırrı, nereye gittiğiniz, ne yaptığınız ve bütçeniz için en mantıklı olan seçeneklerle devam etmektir.
Ayrıca şartlar değiştikçe katmanları ayarlamak için zaman ayırmanız da önemlidir. Yağmur ve rüzgâr durursa, dış katmanı çıkarın. Veya eğer sadece iç ve dış katmanla yürüyüş yapmak sizi ısıtmıyorsa, orta katman ekleyin. Ve yürüyüş sırasında durunca üşümemek için her dinlenme molasında orta katman (üstte) ve / veya dış katman giysinizi giyin.
İLGİLİ KATEGORİLER:
OUTDOOR DIŞ GİYİM
OUTDOOR PANTOLONLAR
İÇ GİYİM ve ÇORAP